چكيده:
امروزه بهرهوري مفهومي بحثانگيز و موضوعي باب روز است كه در كتابها، مجلات و مقالات و روزنامهها دائماً به چشم ميخورد. مورد استفاده آن وقتي است كه هدف، ايجاد بهبود در ارائه كالا و خدمات باشد و سادهترين رابطه تعريف شده براي آن نسبت به محصول نهايي (ستاده) با وسايل به كار رفته براي توليد آن (دادهها) است.
فن خانه تكاني صنعتي، آراستگي، هفت سين صنعتي. پنجاس و يا پنج ت (كه با هر عنواني ناميده شود، ماهيتاً تفاوتي نخواهند كرد.) كه از اساسيترين شيوههاي بهبود بهرهوري است كه اخيراً در كشور ما از كارخانههاي ژاپني الگوبرداري شده است و ژاپنيها پس از جنگ جهاني دوم آن را از فرهنگ صنعتي آمريكا اقتباس كردهاند. اما با فرهنگ ملي و سنتي خود ممزوج نموده و پديدهاي بومي از آن پديد آوردهاند كه در تمامي صنايعشان به كار گرفته ميشود.
به اعتقاد من، ما ايرانيان ذاتاً مردمي پاكيزه هستيم و آنچه بايد متوجه آن باشيم صنعتي كردن اين مفاهيم ملي/ مذهبي و از خانه به كارخانه بردن آنهاست، تا خود را باور كنيم و دريابيم هيچكدام از اين اسها واقعاً مطلب جديد و بديعي نيستند.
در استفاده از اين رويكرد، آموزش و فرهنگسازي اولين عامل مهم محسوب ميشود، چون «انسان با كيفيت، محصول با كيفيت توليد ميكند.» و در كارخانههايي كه خط توليد وجود دارد هر ايستگاه يا واحد توليدي، ايستگاه قبلي است. به كارگيري سيستم 5S ميتواند موجب بالارفتن روحية كاركنان و علاقمندي آنها به كار، بهبود ايمني، كاهش آلودگي محيط كار، كاهش نرخ خرابي ماشين آلات و دستگاهها، بهبود روش كنترل مديريتي، كمك مشاركت جمعي و تقويت خود كنترلي همه كاركنان و در يك كلمه افزايش بهرهوري ميباشد.
فهرست مطالب
فصل اول……………………………………………………………………………………………… 1
1-1- مقدمه………………………………………………………………………………………. 2
2-1- بيان ضرورت تحقيق……………………………………………………………………. 3
3-1- موضوع تحقيق…………………………………………………………………………… 5
4-1- بهرهوري در ايران……………………………………………………………………….. 6
5-1- لزوم توجه به بهرهوري در ايران……………………………………………………… 7
6-1- سازمان بهرهوري ملي ايران…………………………………………………………… 8
7-1- بهرهوري در صنايع كشور و صنعت خودرو………………………………………. 9
8-1- شواهد پايين بودن بهرهوري در ايران و نازل بودن اكثر عوامل مرتبط با پنجاس…… 10
9-1- تاريخچه پنجاس………………………………………………………………………… 11
10-1- اهميت موضوع تحقيق……………………………………………………………….. 12
11-1- نوع تحقيق………………………………………………………………………………. 13
12-1- قلمرو تحقيق…………………………………………………………………………… 14
13-1- فرضيات تحقيق……………………………………………………………………….. 15
14-1- تعريف متغير مستقل و وابسته………………………………………………………. 15
15-1- واژه هاي كليدي مورد استفاده………………………………………………………. 16
فصل دوم…………………………………………………………………………………………….. 17
1-2- بهرهوري به عنوان يك نظريه جامع…………………………………………………. 18
2-2- مفهوم عام بهرهوري…………………………………………………………………….. 18
3-2- مولفه هاي بهرهوري…………………………………………………………………….. 20
4-2- اهميت موضوع…………………………………………………………………………… 24
5-2- تاريخچه بهرهوري………………………………………………………………………. 26
6-2- روشهاي ارتقاء بهرهوري………………………………………………………………. 33
1-6-2- الگوي ماهوارهاي………………………………………………………………… 33
2-6-2- سيستم (PRICE)………………………………………………………………..
3-6-2- مدل وروم (Vroom)…………………………………………………………….
7-2- شيوه هاي تحليل بهرهوري……………………………………………………………. 40
8-2- فنون بهبود بهرهوري……………………………………………………………………. 40
1-8-2- بهبود بهرهوري ارزش افزوده از طريق مديريت مالي……………………. 43
2-8-2- رويكرد سينك كيفيت در بهرهوري Sink…………………………………..
3-8-2- چرخه بهرهوري………………………………………………………………….. 46
4-8-2- روش نظام مند در بهبود بهرهوري (Systematic)…………………………
5-8-2- دواير بهبود بهرهوري (PIC)…………………………………………………..
9-2- راهبردهاي بهرهوري……………………………………………………………………. 58
1-9-2- راهبرد تحول و نوآوري………………………………………………………… 58
2-9-2- راهبرد بهبود………………………………………………………………………. 59
10-2- عوامل موثر بر بهرهوري……………………………………………………………… 61
1-10-2- عوامل مطرح شده توسط سومانس (Sumanth-1989)………………….
2-10-2- عوامل مطرح شده توسط پروكپنكو (Prokopenko-1987)…………….
11-2- عوامل موثر بر بهرهوري يك سازمان………………………………………………. 63
12-2- اندازه گيري بهرهوري…………………………………………………………………. 67
1-12-2- اندازه گيري بهرهوري كل……………………………………………………. 70
2-12-2- اندازه گيري بهرهوري عامل سرمايه………………………………………… 72
3-12-2- اندازه گيري بهرهوري عامل كار…………………………………………….. 74
13-2- اثر نوآوري بر بهرهوري………………………………………………………………. 75
14-2- فرهنگ بهرهوري ملي و سازماني………………………………………………….. 78
15-2- مشخصات حركت بهرهوري………………………………………………………… 80
16-2- مشكلات بهرهوري……………………………………………………………………. 81
17-2- سيستم پنجاس…………………………………………………………………………. 82
1-17-2- تحول پنجاس…………………………………………………………………… 84
2-17-2- مفهوم پنجاس…………………………………………………………………… 86
3-17-2- پنجاس كاربردي……………………………………………………………….. 96
4-17-2- درك درست براي درك درست پنجاس بايد به موارد ذيل توجه شود……. 96
5-17-2- تكنيكهاي كاربردي در پنجاس……………………………………………… 98
6-17-2- فعاليتهاي جامع و بهم پيوسته……………………………………………….. 100
7-17-2- فوايد اجراي پنجاس………………………………………………………….. 100
8-17-2- روش عملي اجراي پنجاس…………………………………………………. 101
9-17-2- نكات مهم و اساسي اجراي پنجاس……………………………………….. 103
18-2- هفت سين صنعتي…………………………………………………………………….. 104
19-2- پنجاس يا «پنج ت»؟………………………………………………………………….. 111
20-2- تاريخچه بهرهوري در ايران خودرو……………………………………………….. 112
1-20-2- نحوه اجراي سيستم پنجاس در ايران خودرو (دستورالعمل)…………. 115
2-20-2- سلسله مراتب…………………………………………………………………… 118
3-20-2- ملاحظات در خط كشي محل ورود و خروج كالا و پرسنل…………. 119
4-20-2- استفاده از دستورالعمل برچسب قرمز (Red Tag)………………………
5-20-2- سيستم هدفگذاري هوشين…………………………………………………… 128
6-20-2- سيستم پيشنهادات (SS)………………………………………………………
7-20-2- سيستم T.T.ROOM…………………………………………………………..
8-20-2- اهداف و رسالتها………………………………………………………………. 133
21-2- توسعه بهرهوري در ساپكو…………………………………………………………… 134
22-2- كمي راجع به شركت ايساكو……………………………………………………….. 140
فصل سوم…………………………………………………………………………………………….. 141
1-3- مقدمه………………………………………………………………………………………. 142
2-3- روش تحقيق پژوهش حاضر…………………………………………………………. 142
3-3- تعريف جامعه……………………………………………………………………………. 143
4-3- آشنايي با جامعه آماري………………………………………………………………… 144
1-4-3- تاريخچه ايران خودرو………………………………………………………….. 144
2-4-3- نحوه نمونه گيري و انتخاب شركتهاي مورد نظر………………………….. 146
5-3- حجم نمونه و روش نمونه گيري…………………………………………………….. 149
6-3- ابزار جمع آوري دادهها………………………………………………………………… 150
7-3- پرسشنامه………………………………………………………………………………….. 150
8-3- روشهاي آماري مورد استفاد جهت تجزيه و تحليل دادهها…………………….. 152
9-3- مراحل آزمون تحليل واريانس………………………………………………………… 153
10-3- همبستگي……………………………………………………………………………….. 154
11-3- بررسي اعتبار ابزار سنجش………………………………………………………….. 155
12-3- روايي ابزار سنجش…………………………………………………………………… 155
فصل چهارم…………………………………………………………………………………………. 157
1-4- نتايج آزمون تحليل رگرسيون…………………………………………………………. 158
1-1-4- آزمون فرضيه اصلي…………………………………………………………….. 158
2-1-4- آزمون فرضيه هاي فرعي 1 تا 5……………………………………………… 160
3-4- نتايج ضمني تحقيق…………………………………………………………………….. 161
4-4- آزمون تحليل واريانس فريدمن………………………………………………………. 163
5-4- بررسي همبستگي بين اجزاء سيستم 5S و بهرهوري…………………………….. 164
فصل پنجم……………………………………………………………………………………………. 165
1-5- نتايج بدست آمده…………………………………………………………………………….. 166
2-5- پيشنهادها………………………………………………………………………………………. 168
مقدمه
اين گزارش شرح مختصر و اجمالي از كارآموزي در كارخانه ايران خودرو به مدت 360 ساعت در سالن ريخته گري آلومينيوم و قسمت توليد سيلندر مي باشد. اين گزارش شامل دو بخش ريخته گري آلومينيوم و كارگاه ريخته گري چدن مي باشد.
كارخانه ايران خودرو در كيلومتر 14 جاده مخصوص كرج واقع شده و داراي بخشها و سالنهاي زير مي باشد:
ريخته گري ،ماشين كاري ، جوشكاري ، سالن رنگ، كنترل كيفيت، سالن مونتاژ ، سواري سازي، موتورسازي، پرس شاپ ، قالب سازي و شاتل و غيره مي باشد.
عمده مواد اوليه مصرفي فلزي عبارتند از: ورقه و پروفيلهاي فولادي، شمشهاي چدني، شمش آلومينيوم مي باشد.
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه………………………………………………………………………………………………
كارخانه ريخته گري آلومينيوم ايران خودرو………………………………………………..
توليد سيلندر با دستگاه HP…………………………………………………………………..
فرآيند ريخته گري سرسيلندر پژو…………………………………………………………….
ماهيچه گذاري و تست كيفيت………………………………………………………………..
كارخانه ريخته گري چدن ايران خودرو……………………………………………………..
اطلاعاتي در مورد چدن خاكستري…………………………………………………………..
مشخصات مواد قالبگيري موقت………………………………………………………………
نحوه تهيه ماسه قالبگيري……………………………………………………………………..
واحد قالبگيري……………………………………………………………………………………
واحد ذوب…………………………………………………………………………………………
شارژ بار كوره……………………………………………………………………………………..
كنترل درجه حرارت مذاب چدن………………………………………………………………
واحد شات بلاست……………………………………………………………………………….
واحد سنگ زني………………………………………………………………………………….
واحدواتر تست……………………………………………………………………………………
واحد كنترل نمايي……………………………………………………………………………….
واحد آزمايشگاه ………………………………………………………………………………….
توليدماهيچه……………………………………………………………………………………….
روش Cold Box……………………………………………………………………………
روش Hot Box………………………………………………………………………………
مهمترين عيوب در ريخته گري……………………………………………………………….
بخش اوّل ـ پياده و سوار كردن قطعات موتور (تعمير اساسي)
1ـ كليات مربوط به بازديد قسمتهاي موتور
پس از شستشوي قسمتهاي مختلف موتور و خشك كردن آنها ، بايستي كلية قطعات تراشكاري شده و يا تعويض شده بازديد گردد. هم چنين خلاصي ( لقي )قسمتهاي مختلف موتور كنترل شده و با ارقام مندرج در كتاب راهنماي تعميرات موتور اتومبيل مقايسه و تطبيق داده شود. در صورتي كه كتاب راهنما در دسترس نباشد مي توان ارقام مربوط به مشخصات فني موتور را از تراشكار با تجربه پرسيد و ياداشت نمود. لازم به يادآوري است كه هر تعميركاري، بايستي ارقام مربوط به مشخصات فني موتور را كه به طور تجربي به دست آمده و بين تعميركاران معمول است در دفترچه اي يادداشت كرده ، و در صورت لزوم از آنها استفاده نمايد. هم چنين در جدولهاي 1و2مقدار سفتي پيچهاي موتور با تورك متر ( آچار مدرّج )، نسبت به بزرگي و كوچكي آن ( قدرت موتور )و نسبت به قطر و جنس پيچ به طور نمونه ذكر شده است .
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه آ
بخش اول : پياده و سوار كردن قطعات موتور
كليات مربوط به بازديد قسمتهاي موتور 1
آزمايش رينگ هاي پيستون 11
كليات مربوط به بستن موتور 14
بستن ميل لنگ و كپه هاي ثابت روي بلوك موتور 15
بستن پيستون ، گچن پين و شاتون 17
جا انداختن رينگها روي پيستون 18
جا انداختن پيستون و شاتون 19
بستن اويل پمپ به بلوك موتور 21
بستن فلايويل روي ميل لنگ 21
بستن ميل سوپاپ بر روي موتور 22
بستن چرخ دندههاي ميل لنگ و سوپاپ 23
بستن سيني جلو موتور 25
بستن سيني روغن موتور (کارتر) 26
بستن واتر پمپ (تلمبه آب) 26
بستن دينام واستارت بر روي موتور 26
بخش دوم : تعمير سيلندر
سائيدگي سيلندر و علل آن 29
سنگ زدن يا پوليش موتور 34
بوش هاي سيلندر 39
تعمير ترك هاي بلوك سيلندر 40
بخش سوم : تعمير سوپاپ و سرسيلندر
عيب هاي سوپاپ 42
تعمير سوپاپ ها 43
درآوردن و جا زدن گايد سوپاپ 45
تعمير ترکهاي سيلندر 45
بخش چهارم : چرخ دنده هاي جلوي موتور و طرز تنظيم آنها
تايمينگ 47
دياگرام باز و بسته شدن سوپاپها 49
تشخيص نقطه دقيق باز شدن سوپاپها 52
بخش پنجم : تعمير شاتون ، ميل لنگ و ياتاقانها
كليات مربوط به شاتون و گجن پين 55
کج گيري شاتون 57
بوش گجن پين 58
سنگ زدن کپه شاتون 59
تراش و سنگ زني شاتون 61
شرح دستگاه شاتون تراش 62
کج گيري ميل لنگ 67
سنگ زدن ميل لنگ 68
ترميم ياتاقانهاي ميل لنگ 72
جوشکاري ميل لنگهاي شکسته 74
تشخيص ترکهاي ميل لنگ 75
يادآوري 76
ساختمان ياتاقان 79
روغنکاري ياتاقانها 82
علل صدمه ديدن ياتاقانها 84
بخش ششم : عيب يابي
كاهش كشش موتور 88
افزايش مصرف روغن موتور 88
افزايش صداي موتور 92
کم شدن فشار روغن 92
عواملي كه در عمر موتور تاثير دارند 93
موقع تعمير موتور اتومبيل 95
فهرست مطالب
عنوان صفحه
نمايندگي مجاز ايران خودرو كاشان 3
نمودار سازماني تشکيلات 4
نوع محصولات توليدي و خدماتي 7
ارزيابي قسمتهاي مرتبط با رشته كارآموز 7
دستگاه تنظيم موتور و سوخت به طور اتوماتيك 8
دستگاه سوخت سنج (چهار گاز) 10
سنسورهاي مورد استفاده در Air bag 11
سنسورهاي ايمني (C) 13
عملگر (Actuator) مورد استفاده در Air bag 15
تحليل گر و سيستم كنترلي مورد استفادهدر Air bag 16
انواع سيستمهاي جرقه زني پلاتيني و ترانزيستوري 17
شبكه مالتي پلكس بر روي خودروهاي پژو 24
سيستم هاي مداريآلارم لنت ترمز پژو 405 25
روشهاي چک کردن قطعات سيستم 27
عيبيابي سيستم 28
توربوشارژر و نقش آن در تقويت موتور 29
كندي يا تنبلي توربو 34
توربو شارژرهاي طبقهاي 36
سيستم مداري شيشه بالابرهاي درب عقب پرشيا 38
سيستم مداري قفل مركزي 40
انواع سيستمهاي انژكتور 45
نكات ايمني در مورد ECU 49
انواع سنسورهاي 54
نکته عيب يابي سنسور دماي آب 55
لامپ عيب ياب سيستم سوخت رساني و جرقه 56
رگلاتور فشار بنزين 57
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه 1
دانستنيهاي فني خودروهاي انژكتوري 2
دانستنيهاي عمومي خودرو 3
انژكتور چيست و سيستم سوخت رساني انژكتوري چگونه كار مي كند؟ 4
اجراء سيستم سوخت رساني انژكتوري 7
ECU و سيستم جرقه زني 10
Air 11
انواع سيستمهاي جرقه زني پلاتيني و ترانزيستوري 13
شبكه مالتي بر روي خودروهاي پژو 18
عيب يابي موتور 20
عملكرد ياتاقانها و روغنكاري در موتور 28
اندازه آزاد دهانه ياتاقان 29
خار موقعيت ياتاقان 29
بررسي خصوصيات ياتاقانهاي متحرک در موتور 30
ايجاد پخ در سطح انتهاي ياتاقان 34
جلوگيري از چرخش ياتاقان 34
ايجاد پخ در سطح انتهايي ياتاقان 34
دايره بودن هوزينگ 35
پله دار بودن کپه ياتاقان 35
بيضي شدن کپه 35
کشش آمدگي کپه 35
ميزان گشتاور مورد نياز پيچ شاتون 36
خصوصيات مواد مورد استفاده در ياتاقان 37
بررسي صدمات وارده با ياتاقانها در موتور 38
ترمزهاي ضد بلوکه ABS 40
اساس کار سيستم ABS 42
کاربرد سنسور بر روي ABS 43
کارکرد پمپ هيدروليکي بر روي ABS 44
ABS در خودروهاي سنگين 46
رلوکتورها 47
سيستمهاي کنترل الکتريکي 48
نشان دهنده فرسودگي لنت ترمز 49
ABS در شرکتهاي بزرگ خودروسازي 50
انواع ترمز و عمل آنها 51
ترمز خلايي و هيدروكلسي – هيز 58
طرز كار دستگاه در موقع ترمز كردن 60
فهرست مطالب
عنوان صفحه
گيربكس 1
كنترل مقدار روغن 2
شافت اصلي 3
ديفرانسيل از نوع بلبرينگي 6
انتخاب واشر خار دار 12
تعويض دسته دنده و بوشها 16
تعويض كانال هدايت كننده روغن 17
انژكتور 25
انواع نازل يا سوخت پاش 28
انژكتور نوع سوراخ دار 28
سوخت پاشهاي زبانه اي يا تنبل 29
سوخت پاشهاي خنک شونده 30
پنتوکس نازل 31
آزمايشهاي انژكتور 32
آزمايش نشتي اضافي از طريق سوپاپ سوزني 35
آزمايش فشار تزريق 37
آزمايش فرم پاشش 37
تميز كردن سوخت پاش 38